Nieletnim jest osoba, która w chwili popełnienia czynu nie ukończyła lat 17 i ta osoba nie będzie ponosiła odpowiedzialności karnej na zasadach kodeksu karnego a na podstawie przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich reguluje szczególny tryb postępowania wobec osób nieletnich, które – jak wskazano w preambule powołanej ustawy – popadły w konflikt z prawem lub zasadami współżycia społecznego a której nadrzędnym celem jest dobro nieletniego oraz zmierzanie do prawidłowego wypełniania przez rodziców obowiązków wychowawczych.
Czy nieletni może być skazany za przestępstwo?
Jedynie w wyjątkowych przypadkach nieletni, który ukończył lat 15 a nie będzie ponosił odpowiedzialność na podstawie kodeksu karnego jednakże kara wymierzona nieletniemu sprawcy przestępstwa nie może przekroczyć 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo.
Wyjątkowe przypadki kiedy nieletni będzie odpowiadał tak jak dorosły to popełnienie przez niego jednego z kilku najcięższych przestępstw np. zbrodnia zabójstwa, spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, zgwałcenia, napad z bronią na funkcjonariusza i innych ciężkich przestępstw.
Wszystko zależy od wieku…
Jeżeli czyn zabroniony zostanie popełniony przez osobę, która nie ukończyła 13 lat lub przez osobę w wieku pomiędzy 13 a 17 lat wówczas jej czyn będzie potraktowany jako demoralizacja a kary jakie grożą takiemu nieletniemu są następujące:
– nagana, nadzór kuratora, umieszczenie w placówce opiekuńczo-wychowawczej i inne przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Kiedy zostanie przeprowadzony wywiad środowiskowy?
Jeżeli małoletni popełni czyn zabroniony wówczas kurator na zlecenie Sądu przeprowadzi wywiad środowiskowy polegający na ustaleniu kontaktów środowiskowych nieletniego, jego zachowania w stosunku do rodziców i nauczycieli oraz przebiegu nauki, sposobów spędzania wolnego czasu a ponadto warunków bytowych rodziny i stanu zdrowia. Wywiad środowiskowy przeprowadza się w szkole oraz w miejscu zamieszkania małoletniego.
Jaki jest cel prowadzenia postępowania wobec nieletniego?
Celem postępowania w sprawach nieletnich, zgodnie z preambułą ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich jest przeciwdziałanie demoralizacji i przestępczości nieletnich oraz stwarzanie warunków powrotu do normalnego życia bowiem obserwuje się przestępczość i demoralizację nieletnich coraz częściej.
Przyczynami popełniania czynów karalnych przez nieletnich czy ich demoralizacja jest najczęściej środowisko w jakim nieletni przebywają oraz błędy wychowawcze wskutek czego nieletni nabywają negatywne wzorce zachowań.